Çanakkale, kuzeybatı Anadolu’da, kendi adıyla anılan boğazın kıyısında yer alan bir kenttir. Çanakkale Merkez nüfusu 2013 yılı verilerine göre 116.078 kişidir. 1Tarihçe 1.1Osmanlı dönemi 1.1.1Çanakkale Savaşları 2Demografi 3Kültür 4Turizm 5Eğitim 6Spor 7Ulaşım 8Kardeş şehirler 9Ayrıca bakınız 10Kaynakça 11Dış bağlantılar Tarihçe Antik çağdan kalan Troya kalıntıları il sınırları içerisindedir. Osmanlılar Trakya‘ya Çanakkale üzerinden geçmişlerdir. Osmanlı dönemi […]
Çanakkale, kuzeybatı Anadolu’da, kendi adıyla anılan boğazın kıyısında yer alan bir kenttir. Çanakkale Merkez nüfusu 2013 yılı verilerine göre 116.078 kişidir.
Antik çağdan kalan Troya kalıntıları il sınırları içerisindedir. Osmanlılar Trakya‘ya Çanakkale üzerinden geçmişlerdir.
İlin eski merkezi aslında Biga olup, Cumhuriyet döneminde, kazanılmış olan başarılardan dolayı ilin ismi ve merkezi Çanakkale olarak değiştirilmiştir. İlin isminin kökeni ise yörede çok gelişmiş olan çanak-çömlek zanaatinden gelir. Şehrin iki simgesi hâline gelen Kale-i Sultaniye ile çanakçılık özdeşleşince de şehir “Çanakkale” olarak adlandırılmaya başlanmıştır.
1915 senesinde Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında Çanakkale Savaşları‘na sahne oldu. İtilaf Devletlerinin birleşmiş orduları deniz savaşında araç ve personel zayiatı vererek mağlup oldu ve boğazları geçemedi. Daha sonra İtilaf kuvvetleri karadan çıkartma yaptılar. Kara savaşlarında Yarbay Mustafa Kemal‘in başarıları sayesinde düşman ilerleyişi durdu, iki kuvvet birbirine üstünlük sağlayamadı ve karadan taarruz da başarısızlıkla sonuçlandı.
Çanakkale kenti, nüfus açısından Marmara Bölgesi‘nde yer alan birçok ilden sonra gelir. Merkez ilçenin 1927’de 8.515 olan nüfusu 1990’da 53.995’e, 2000’de 75.180’e, 2007’de 86.544’e ve nihayet 2008’de 90.563’e ulaşmıştır.
Çanakkale il nüfus bilgileri | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Yıl | Toplam | Değişim | Sıra | Oran | Kır – Şehir | Erkek – Kadın | ||||||||
1965[2] | 350.317 | — | 39 | %1.12 | 268.564 |
%77
%23
|
81.753 | 182.806 | %52.2 | %47.8 | 167.511 | |||
1970[3] | 360.764 | %3 ![]() |
42 | %1.01 | 263.459 |
%73
%27
|
97.305 | 188.554 | %52.3 | %47.7 | 172.210 | |||
1975[4] | 369.385 | %2 ![]() |
44 | %0.92 | 261.560 |
%71
%29
|
107.825 | 193.590 | %52.4 | %47.6 | 175.795 | |||
1980[5] | 391.568 | %6 ![]() |
44 | %0.88 | 264.865 |
%68
%32
|
126.703 | 204.583 | %52.3 | %47.8 | 186.985 | |||
1985[6] | 417.121 | %7 ![]() |
46 | %0.82 | 269.013 |
%64
%36
|
148.108 | 218.895 | %52.5 | %47.5 | 198.226 | |||
1990[7] | 432.263 | %4 ![]() |
45 | %0.77 | 263.734 |
%61
%39
|
168.529 | 225.099 | %52.1 | %47.9 | 207.164 | |||
2000[8] | 464.975 | %8 ![]() |
43 | %0.69 | 249.404 |
%54
%46
|
215.571 | 242.539 | %52.2 | %47.8 | 222.436 | |||
2007[9] | 476.128 | %2 ![]() |
41 | %0.67 | 228.685 |
%48
%52
|
247.443 | 244.613 | %51.4 | %48.6 | 231.515 | |||
2008[10] | 474.791 | -%0 ![]() |
42 | %0.66 | 226.783 |
%48
%52
|
248.008 | 242.471 | %51.1 | %48.9 | 232.320 | |||
2009[11] | 477.735 | %1 ![]() |
42 | %0.66 | 222.515 |
%47
%53
|
255.220 | 243.643 | %51 | %49 | 234.092 | |||
2010[12] | 490.397 | %3 ![]() |
41 | %0.67 | 221.362 |
%45
%55
|
269.035 | 254.579 | %51.9 | %48.1 | 235.818 | |||
2011[13] | 486.445 | -%1 ![]() |
41 | %0.65 | 218.363 |
%45
%55
|
268.082 | 249.088 | %51.2 | %48.8 | 237.357 | |||
2012[14] | 493.691 | %1 ![]() |
41 | %0.65 | 215.636 |
%44
%56
|
278.055 | 250.633 | %50.8 | %49.2 | 243.058 | |||
2013[15] | 502.328 | %2 ![]() |
41 | %0.66 | 213.558 |
%43
%57
|
288.770 | 254.800 | %50.7 | %49.3 | 247.528 |
Değişim, bir önceki nüfus sayımına göre artış veya azalış yüzdesidir. Sıra, Çanakkale il nüfusunun Türkiye illeri arasındaki sıralamasıdır. Oran, Çanakkale il nüfusunun, Türkiye nüfusuna oranıdır.
Kilitbahir‘in yukarısındaki yamaçta yer alan ve deniz üzerinden çıplak gözle görülebilen “Dur Yolcu Anıtı”.
Çanakkale, binyıllar boyunca farklı toplumların egemenliğinde kalmış, gerek mimarisinde gerek yaşamda onlardan izler taşımaktadır. 1970’li yıllardan itibaren yapılmaya başlayan ticari yatırımlarla ildeki geleneksel toplum yapısı yerini hızla modernize kente bırakmıştır. Ticari yatırımlarla ulaşım kolaylaşmış ve şehrin görünümünün değişmesi böylece başlamıştır. Bugün Çanakkale Türkiye’nin en modern çevrelerindendir. Geniş kaldırımları, temiz caddeleri, bakımlı binaları ile örnek bir şehirdir. Henüz altyapısı tam oturmamışsa da kültürel anlamda Çanakkale ili Türkiye‘de önde gelen çevrelerdendir. Toplumda çekirdek aile yaygındır. Toplum, Manavlar, Türkmenler,Pomaklar, Yörükler, Bulgaristan göçmenleri ve az sayıda Kumuk Türkleri ve Çerkes ile Boşnak‘tan oluşur. Boşnak ve Yörükler genelde tarım ile uğraşırlar. Fakat halk etnik yapıya göre ayrılmamış birlik içinde yaşamaktadır. Fakat her toplum kendi kültürel yapısını korur. İl ve ilçe merkezlerinde büyük ölçüde modern giyim örnekleri benimsenmiştir. Kırsal kesimden gelen bayanlar, beyaz yemeni adı verilen eşarp ve şalvar ile siyah naylonumsu kumaştan pardösü giyerler, kırsal kesim erkeklerinde ise baskın giyim türü, pantolon, ceket ve kaskettir. Yörede erkeklerin şalvar giydiği pek görülmez. Çanakkale’de üretilen başlıca gıda ürünleri, şarap, zeytin, sardalya, peynir helvası ve keşkektir.
Çanakkale ve diğer ilçeler tarihî ve doğal güzellikler bakımından oldukça zengin olmasına rağmen, bölge olması gerekenden oldukça az turist çekmektedir, turizme fazla yatırım yapılmamaktadır.[kaynak belirtilmeli] Her yıl 25 Nisan’da düzenlenen Anzac Günü‘nde Avustralya ve Yeni Zellanda‘dan gelen binlerce turist bölgeye akın etmekte, turizm genellikle Çanakkale Savaşları‘nın yaşandığı Gelibolu, Truva Savaşı‘na ev sahipliği yapmış Truva Antik Kenti ve Assos Antik Kenti üzerine odaklıdır. Deniz turizmine uygun olmasına rağmen bu yönde bir yapılanma pek yoktur. Çanakkale il sınırları içinde 5 yıldızlı otel sayısı sadece 1’dir. Yine Çanakkale’de bulunan Gökçeada veBozcaada turist çekmektedir.
Çanakkale ilinde 1963 yılından beri her yılın ağustos ayında Uluslararası Troia Festivali gerçekleşmekte, çeşitli sanatsal faaliyetler yapılmaktadır.[16] Her iki yılda bir düzenlenen Uluslararası Çanakkale Bienali de Çanakkale ilinin kültür, sanat ve turizmine katkı sağlamaya aday bir etkinliktir.
Şehir merkezinde bulunanÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi‘ne ait Çanakkale Stratejik Araştırmalar Merkezi’nden bir görünüm.
İlin tek üniversitesi olan Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi‘nin (ÇOMÜ) Çanakkale için özel bir önemi vardır. Şehir merkezi nüfusu 100.000 civarında olan Çanakkale’de üniversite öğrenci sayısı 33.500’ü, personel sayısı ise 3.000’i geçmektedir. Personel ailesi ile hesaplandığında ise Üniversite’nin öğrenci ve aileler ile birlikte ilde 45.000 nüfusu oluşturduğu görülür. Ayrıca üniversite 12 fakülte ve 20’den fazla yüksekokul ve enstitü ile ilin en önemli kamu kurumu ve istihdam kapısıdır. Üniversite’nin her ilçede en az bir yüksekokulu bulunmaktadır. Çanakkale Fen Lisesi, Çanakkale Sosyal Bilimler Lisesi, Vahit Tuna Anadolu Lisesi başlıca liselerindendir.
Şehrin tek futbol takımı olan Çanakkale Dardanelspor 1996-99 sezonlarında Süper Lig‘de mücadele etmiştir. Daha sonra kademeli olarak 1., 2. ve 3. Lig‘de de mücadele etmiştir. Takım 2014-2015 sezonunda 3. Lig‘de mücadele etmekte olup şehrin tek voleybol takımı olan Çanakkale Belediyespor Bayan Voleybol Takımı, 2014-15 sezonunda Türkiye Bayanlar Voleybol 1. Ligi‘nde mücadele etmektedir.
Çanakkale’ye kara, hava ve deniz yoluyla ulaşım mümkündür. Çanakkale Havalimanı hava ile ulaşımı mümkün kılmaktadır.
Avrupa |
Türkiye |
Saat kulesi – 1918